- تبلیغات -
تقریبا همه حیوانات خمیازه میکشند از انسان گرفته تا مارمولک! ما تقریبا هر روز این عمل را تکرار میکنیم. حتی جنین در شکم مادر هم خمیازه میکشد. وقتی خستهایم و حتی کاملا بیدار و سرحال هستیم هم ممکن است خمیازه بکشیم. خمیازه واگیردار و مسری است. با پیژامه همراه باشید تا بفهمیم واقعا چرا خمیازه میکشیم؟
وقتی خمیازه میکشیم دقیقا چه اتفاقی میافتد؟ چرا خمیازه میکشیم؟
وقتی خمیازه میکشید سرتان را عقب میدهید و فکتان را باز می کنید و نفس را عمیقاً به داخل دهان و بینیتان میکشید. نفستان را کمی نگه میدارید و آرام بازدم میکنید. بیشتر خمیازهها حدود 5 ثانیه طول میکشد و با کشش همراه است. این ترکیب خمیازه و کشش برایمان لذت بخش است اما آیا خمیازه کشیدن دلیل فیزیولوژیک خاصی دارد؟
شاید با نگاه سطحی خمیازه کشیدن خیلی عادی و ساده به نظر برسد. اما نظریههای مختلفی وجود دارد که دلیل خمیازه کشیدن را بیان میکند. جدیدترین نظریه این است که خمیازه برای خنک کردن مغز رخ میدهد. اما پیژامه باید بیشتر برایتان توضیح دهد.
چرا خمیازه میکشیم؟
حتی فکر کردن راجع به خمیازه هم خمیازه میآورد! شما هم سعی کردهاید جلوی خمیازهتان را بگیرید؟ خمیازه هم مثل عطسه از آن کارهایی است که کنترل خیلی کمی روی آن دارید. چرا خمیازه میکشیم؟ مدتها اعتقاد داشتند که خمیازه روشی برای گرفتن اکسیژن بییشتر و خلاصی از دی اکسید کربن است. حدود 400 سال پیش از میلاد اعتقاد داشتند که خمیازه برای خارج کردن هوای بد از درون بدن رخ میدهد. اما تحقیقات این نظریه قدیمی را رد کردند. در آزمایشات افراد را در محیطهایی با اکسیژن کم و زیاد قرار دادند و دریافتند که تاثیری روی میزان خمیازه افراد نداشت.
چرا وقتی خسته نیستیم هم خمیازه می کشیم؟
- تبلیغات -
معمولا همه ما خمیازه را با خواب آلودگی و خستگی متناظر میکنیم. اما محققین دریافتند که وقتی استرس داریم هم خمیازه میکشیم. محققان مشاهده کردند که ورزشکاران قبل از مسابقات مهم و چتربازان قبل از اولین سقوط خود خمیازه میکشند.
سالهاست که روی خمیازه مطالعه میشود. دلایلی به غیر از خستگی که باعث خمیازه میشود برای دانشمندان جالب است. ممکن است دلیل خمیازه این باشد کمک می کند ذهن و بدن از حالتی به حالت دیگر تغییر کند. خمیازه کمک می کند وقتی خواب آلود هستید بیدار بمانید و وقتی حوصلهتان سر رفته هوشیار بمانید. خمیازه کمک می کند موقعی که اضطراب دارید آرامش خودتان را حفظ کنید. اما چند سال است که نظریه دیگری آمده است و احتمالا پاسخ نهایی به علت خمیازه کردن است.
خمیازه ترموستات بدن است!
بی حوصلگی، خستگی، گرسنگی و اضطراب. اینها چه اشتراکی با هم دارند. جالب است چون همه اینها دمای بدن را بالا میبرند.
تحقیقات اخیر نشان میدهد که ما برای محافظت از مغزمان در برابر حرارت خمیازه میکشیم. مغز به تغییرات دمای بدن بسیار حساس است و وقتی خنک هستیم بهتر کار میکند. با خمیازه کشیدن گویی هوای خنک به مغز میرسد و مغزمان سرحال میشود.
دلیل زیاد خمیازه کشیدن چیست؟
معمولا دلیل زیاد خمیازه کشیدن، کم خوابی شب قبل است. اما برخی بیماری ها ممکن است دلیل زیاد خمیازه کشیدن باشد. جالب است بدانید بعضی افراد قبل از سکته قلبی خمیازه میکشند!
کسانی که صرع، سردردهای میگرنی، اسکیزوفرنی و فلج چندگانه دارند هم زیاد خمیازه میکشند. تمام این اختلالات با مشکل بدن در تنظیم دمای طبیعیاش همراه است. ممکن است مبتلایان به صرع قبل از حمله چند بار خمیازه بکشند. گاهی خمیازه نشان میدهد که درد میگرن میخواهد به سراغتان بیاید. خمیازه ممکن است ناشی از اختلالات نورولوژیک باشد باشد که باعث داغ شدن مغز میشود در واقع خمیازه پشت سر هم راهی برای خنک کردن مغز است.
چرا خمیازه مسری است؟ چرا خمیازه واگیر دارد؟
همه ما تجربه کردیم. با دیدن کسی که خمیازه میکشد ما هم خمیازه مان میگیرد. خمیازه بدون شک واگیردار است و در حیوانها هم دیده شده است. اما این مساله همچنان بحث برانگیز است. نظریه دیگر باور دارد که مسری بودن خمیازه برای حس همدلی بین افراد است. در مطالعهای که روی کودکان انجام شد، فهمیدند خمیازه به کودکان زیر چهار سال سرایت نمیکند و این دقیقا حدود همان سن و سالی است که کودکان حس همدلی و همدردی را یاد می گیرند.
همچنین نشان دادند که کودکان اوتیسم به خمیازه دیگران کمتر از سایرین واکنش نشان میدهند. در مطالعه دیگری با انجام تست شخصیت و بعد از آن نماش کلیپ خمیازه دریافتند افرادی که کمتر احساس همدلی میکنند کمتر خمیازه به ایشان سرایت میکند. نظریه دیگر باور دارد که خمیازه روشی اولیه برای هوشیار کردن دیگران و برای گوش به زنگی و مصون ماندن از خطر است. خمیازه مغز را خنک میکند.
پس وقتی یک نفر در گروه خمیازه میکشد بقیه نیز این رفتار را تکرار می کنند تا مغزشان بهترین عملکرد را داشته باشد. اما هنوز مطالعات روی خمیازه ادامه دارد و وجوه پنهان این پدیده در آینده کشف خواهد شد.
آیا شما هم با خواندن این مقاله خمیازهتان گرفت؟!