مایندفولنس (Mindfulness) یا ذهن آگاهی، راه حضور در لحظه و توجه به زمان حال است. مایندفولنس به شما یاد می‌دهد چگونه به حال فکر کنید. بدین صورت ذهن یا افکار شما به راحتی منحرف نمی‌شود و کمتر درگیر افکار و احساسات مزاحم می‌شوید. احتمالا تا به حال برایتان پیش آمده، زمانی که در حال انجام کاری هستید، ذهنتان کاملا روی موضوع دیگری متمرکز است و هر کاری می‌کنید نمی‌توانید بر این شرایط کنترلی داشته باشید و به احساسات، افکار و موقعیتتان کاملا آگاه نیستید. این احساسات و افکار ناخوشایند، به خصوص وقتی بیش از حد به آنها فکر کنید، می‌توانند مشکل آفرین باشند.
اکثرا احساس کرده اید که چطور این نشخوار ذهنی باعث شده است که بدون دلیل سطح استرستان بالا برود، مایندفولنس به شما کمک می‌کند تا از حالت خودکار خارج شوید و در لحظه حضور داشته باشید؛ به این وسیله استرس را کاهش دهید و آرامش بیشتری داشته باشید. مایندفولنس یا ذهن آگاهی کمک می‌کند تا نسبت به جریان افکار و احساساتتان آگاه شوید و با آنها به شکل متفاوتی ارتباط برقرار کنید.
در جریان تمرین مایندفولنس یا ذهن آگاهی:
- تمرکز و سکون بیشتری پیدا می کنید.
- احساس درماندگی کمتری می‌کنید.
- در موقعیت های سخت و استرس زا بهتر عمل می‌کنید.
مهم تر از آن ذهن آگاهی به شما یاد می‌دهد با خود مهربان‌تر باشید و قدرت پذیرش واقعیت‌ها را در شما افزایش می‌دهد. جنبه دیگر مایندفولنس، پذیرش است، بدین معنی که به افکار و احساساتتان توجه کنید بدون آنکه آنها را قضاوت کنید و به آنها برچسب درست یا غلط بچسبانید.
یکی از نکات قابل توجه مایندفولنس یا ذهن آگاهی مهرورزی است، مهرورزی به این معنی که اگر در جریان برقراری ارتباط با افکار خود و توجه به حال، احساس کردید که افکار مزاحم دارید خودتان را سرزنش نکنید و به هیچ وجه ناامید نشوید. سعی کنید به مرور افکار مزاحم و منفی را از خود دور کنید و با تمرینات ذهن آگاهی به زمان حال مسلط شوید و از تمرینات خود نهایت لذت را ببرید.
تاریخچه
اگرچه ردپای بودیسم مدیتیشن یا مدیتیشن بودایی در مایندفولنس دیده می‌شود اما مایندفولنس به شکل امروزی به صورت یک روش مدرن درمانی برای استرس و مشکلات روانی است و از طریق اقدامات Jon-Kabat-Zynn از سال 1979 وارد علم روانشناسی مدرن شده است. از آن زمان صدها تحقیق علمی اثرات مایندفولنس بر ذهن و بدن را بررسی کرده‌اند. بسیاری از سازمان‌ها مثل زندان‌ها مدارس و شرکت‌ها در آمریکا از دوره‌های مایندفولنس برای افزایش سلامت روان استفاده می‌کنند.
چطور از مزایای ذهن آگاهی بهره‌مند شویم؟
ذهن آگاهی در وجود همه ما نهفته است اما فقط وقتی می‌توانیم از مزایای آن بهره ببریم که تمرین کنیم. هر وقت توجه خود را توسط حواس پنجگانه تان دقیقا به آن چیزی که در لحظه انجام می‌دهید و در ذهن شما می‌گذرد معطوف کنید، ذهن آگاه هستید. تحقیقات پزشکی نشان می‌دهد وقتی شما تمرین مایندفولنس می‌کنید ساختار فیزیکی ذهن شما تغییر می‌کند،، سطح استرستان پایین می‌آید و توانایی حل مسئله بیشتری پیدا می‌کنید.
اشتباه نکنید!
مایندفولنس تکنیک جدید ریلکسیشن نیست، اگرچه ممکن است بعد از انجام تمرینات آن احساس آرامش کنید. مایندفولنس تمرین مثبت اندیشی هم نیست. ما در مایندفولنس به دنبال خالی کردن ذهن از افکار نیستیم و یا به مانترای خاصی نیاز نداریم.
تفاوت مایندفولنس با بقیه روش های رایج مدیتیشن و ریلکسیشن این است که لازم نیست حتما در جایی با حضور ذهن بنشینید و به تمرین بپردازید. می‌توانید امروز موقع خوردن صبحانه سعی کنید به تک تک حواس پنجگانه خود موقع خوردن صبحانه توجه کنید، می‌توانید موقع پیاده روی به محیط اطراف،نحوه قرارگیری سنگ فرش های کف خیابان و موقعیت بدن و اندام های خود دقت کنید. یا می‌توانید هنگامی که در تاکسی نشستید حواس خود را به نفس کشیدنتان معطوف کنید.
ارتباط مایندفولنس با خواب:
تحقیقات مختلفی ارتباط مایندفولنس با خواب بهتر را نشان داده‌اند. محققین دانشگاه کالیفرنیا 49 نفر از افراد میانسالی که مشکلات خواب داشتند را به دو گروه تقسیم کردند که نیمی از آنها تمرینات مایندفولنس انجام می‌دادند و نیمی دیگر فقط در کلاس های دانش خواب شرکت کردند. پس از 6 ماه افرادی که تمرینات مایندفولنس انجام داده بودند، افسردگی و خستگی و بی‌خوابی کمتری را تجربه کردند.
مایندفولنس و افراد موفق
بسیاری از افراد موفق از تکنیک های ذهن آگاهی برای افزایش بهره وری استفاده می‌کنند. استیو جابز، هیو جکمن، اپرا وینفری و… از افرادی هستند که درباره‌ی مایندفولنس و اثرات مثبت آن در زندگی خود صحبت کردند:
اگر فقط بنشینی و نظاره کنی خواهی دید که چه ذهن آشفته‌ای داری اگر سعی کنی ذهن را آرام کنی فقط اوضاع را بدتر خواهی کرد اما با زمان و تمرین ذهن آرام می‌شود و وقتی این اتفاق می‌افتد ظرفیت افکار مهمتر فراهم می‌شود این دقیقا زمانی است که فرصت شکوفا شدن فراهم و همه چیز شفاف‌تر می شود و می‌توانید در هر لحظه حضور بیشتری داشته باشید. ذهن آرام می‌گیرد و متوجه می شوید که یک لحظه چقدر گسترده است و چیزهای جدیدی برای شما نمایان می شود.
هیو جکمن در کنار تمرینات قدرتی، تمرینات مایندفولنس را هم در برنامه روزانه خود قرار داده است. او از این تمرینات برای مدیریت مشکل وسواس استفاده می‌کند.
با تمرین مایندفولنس می توانم مسائل را رها کنم موقع تمرین من هیو جکمن نیستم، پدر نیستم، همسر نیستم، فقط در حال ارتباط برقرار کردن با بعد عمیق تری هستم که همه چیز را می سازد.
اپرا وینفری هر روز دو بار به مدت 20 دقیقه به تمرین مایندفولنس می‌پردازد.
پس از تمرین مایندفولنس من خیلی پربار تر از قبل می شوم. پر از امید، آرامش و شادی و به یقین می دانم که با وجود اتفاقاتی که هر روز در مسیرمان قرار می گیرند و همه چیز را تغییر می دهند، هنوز آرامش و سکونی وجود دارد که می توانید با استفاده از آن بهترین عملکرد را داشته باشید
تمرینات مایندفولنس بسیار گسترده‌تر و کاربردی‌تر از چیزی است که در این مقاله گفته شد. در مقاله‌های بعدی تمرینات مایندفولنس قبل از خواب را به شما توضیح خواهیم داد و به شما آموزش می‌دهیم که چگونه از مایندفولنس برای خواب بهتر استفاده کنید و علاوه بر زندگی در لحظه، بتوانید خواب پرآرامشی را نیز تجربه کنید.
بسیار آموزنده بود، بی صبرانه منتظر مقاله تمرینات مایندفولنس هستم.
ممنون از نظر شما.🙏
تا آخر هفته مقاله‌ی دیگری در مورد مایندفولنس بارگذاری خواهیم کرد.